In Jean Auel’s boek, `Een vuurplaats in steen`, arriveert hoofdpersoon Ayla na een lange tocht met haar aanstaande man Jondalar bij zijn volk de Zelandoniërs. Marona, een vrouw van de Zelandoniërs, is jaloers op Ayla, want zij is door Jondalar jaren geleden in de steek gelaten, terwijl ze dacht dat hij zich met haar zou verbinden. Marona wil daarom wraak nemen.
Voor het welkomstfeest heeft Marona met haar vriendinnen Ayla meegenomen om haar mooi aan te kleden. Ze halen echter een streek met haar uit, want ze trekken haar het ondergoed van een jongen aan, die nog man moet worden en maken haar haren lelijk. Ayla, die geen idee heeft van de gebruiken van de Zelandoniërs, denkt dat het zo hoort. Zodra ze zich onder de mensen begeeft, merkt ze echter al snel dat mensen beginnen te gniffelen en haar uitlachen. De familie van Jondalar haalt haar zo snel mogelijk uit de benarde situatie en legt haar uit wat er aan de hand is. ‘Je bent in de maling genomen, je draagt het ondergoed voor een jonge jongen.’
Hoe reageert Ayla? In plaats van zich beschaamd terug te trekken, besluit ze om bewust in deze uitdossing op het feest te verschijnen. "Deze kleren zijn een geschenk van dit volk aan mij, dus trek ik ze aan". En aldus geschiedt. Trots en zelfbewust verschijnt Ayla op deze manier op het feest. Wat is het effect? Alle andere Zelandoniërs schamen zich voor het ongastvrije en schaamteloze gedrag van Marona en haar vriendinnen en hebben bewondering voor de manier waarop Ayla met de situatie omgaat. Bovendien maakt de kleding Ayla ook nog eens buitengewoon aantrekkelijk.
Het eindresultaat? Door met de situatie mee te bewegen is Ayla in achting alleen maar gestegen, terwijl Marona en haar vriendinnen in achting juist gedaald zijn.
Annemargreet Dwarshuis