Sinds 2010 ben ik als promovenda verbonden aan een buitenlandse universiteit. Twee jaar lang liep mijn onderzoek op rolletjes. Ik behaalde uitstekende resultaten, liep perfect op schema en had een goede relatie met mijn baas. Geheel volgens plan ontving ik medio 2012 een prestigieuze beurs om een jaar aan een gerenommeerd instituut in Amerika door te brengen. Fantastisch nieuws dus.
Eenmaal op de bestemming aangekomen bleken de beloofde gouden bergen echter een stuk minder glansrijk dan gedacht. De begeleiding van de beroemde hoogleraar op locatie bleef uit en er bleek geen werkplek beschikbaar te zijn. Gedurende twee maanden hield ik noodgedwongen kantoor in de plaatselijke koffiezaak. Hoewel ik de motivatie hoog probeerde te houden, begon langzaam maar zeker het enthousiasme uit het begin van mijn onderzoekstraject af te nemen. Toen ik vervolgens onverwacht door familieomstandigheden terug naar Europa moest reizen, stortte ik mentaal en fysiek in. Ruim een maand zat ik ziek thuis. Mijn baas aan mijn thuisuniversiteit kon maar weinig begrip opbrengen voor de situatie. En hoewel het relatief normaal is dat promovendi door de jaren heen enige achterstand oplopen in hun onderzoek, was hij 'not amused'. Geen goede uitgangspositie, aangezien mijn werkcontract op korte termijn zou aflopen...
Na een periode van stress, besloot ik het probleem om te denken. Ten eerste besloot ik dat het eventueel niet hebben van een contract mij ook meer flexibiliteit zou bieden om mijn proefschrift in mijn eigen tempo en op mijn eigen locatie af te schrijven. Als mijn baas mij niet zou willen betalen, dan zou dat juist mogelijkheden bieden. Het gedroomde hutje-op-de-hei-scenario zou werkelijkheid kunnen worden.
Ten tweede besloot ik mijn houding naar mijn baas drastisch te wijzigen. Dus toen het onderwerp van mijn vertraging weer eens ter sprake kwam, nam ik de verantwoordelijkheid ditmaal volledig op me. Ik overdreef het zelfs een beetje. Ik zei hem: "Uiteraard begrijp ik dat het hélémaal mijn eigen schuld is dat ik zo lang ziek ben geweest. Dat spijt me ook verschrikkelijk. Dat ik nu achter loop, is volledig mijn eigen probleem. Daarom zal ik na afloop van mijn contract de verloren maanden zonder betaling doorwerken en zo mijn achterstand inhalen." Mijn baas begon onmiddellijk te lachen: "Je bent ook te eerlijk. Een beetje achterstand is toch heel gewoon wanneer je een proefschrift schrijft? Weet je wat, ik verleng je contract alsnog met vier maanden. Zo kun je in alle rust je proefschrift afschrijven." Een paar dagen later lag mijn contract op mijn bureau, mét fikse salarisverhoging. En mijn proefschrift? Dat verdedig ik begin januari. Met een piepklein beetje vertraging, maar veel ervaring rijker.