Vastdenken met een staartje

In de arme wijken van Hanoi (Vietnam) kampte men eind 19e eeuw met een rattenplaag. Toen de knaagdieren ook de stenen gebouwen in de koloniale wijk bereikten, vond het destijds Franse regime het nodig om in te grijpen. Zeker toen in 1894 bekend werd dat vlooien van ratten de builenpest konden overdragen.

De huizen van de rijke kolonialen waren, in tegenstelling tot die van veel arme Vietnamezen, op de riolering aangesloten. De ratten maakten vrolijk gebruik van deze luxe. Het buizenstelsel was een ideaal transportsysteem, bood bescherming tegen vijanden en leidde rechtstreeks naar de mooiste huizen met het meeste eten. In 1902 besloten de Fransen om rattenvangers de riolen in te sturen. Om noeste arbeid te stimuleren, kregen die betaald per gevangen rat. Dat werkte, het legertje rattenvangers kwam op sommige dagen met meer dan 20.000 ratten terug. Toch duurde de plaag voort. En dus riep het regime ook gewone burgers op, ratten te vangen. En om niet door kadavers te worden overspoeld, bepaalden de autoriteiten dat elke ingeleverde losse rattenstaart een vergoeding opleverde.

Wat waren de onbedoelde gevolgen? Al snel kwamen de Vietnamezen met duizenden rattenstaarten aanzetten. Dat leidde in eerste instantie tot tevredenheid, maar niet lang daarna zagen ambtenaren opvallend veel ratten die zonder staart door de stad renden. Waren hun levens misschien gespaard, zodat ze zich konden voortplanten? Zodat ze meer waardevolle staarten konden maken? Heel goed mogelijk. Er waren zelfs mensen die ratten kweekten, om er vervolgens een beloning voor te incasseren.

December 2012

Bron: Quest