Vallen en opstaan

Een aantal jaren geleden was ik docent van een VMBO-brugklas, een drukke klas met ongeveer 30 leerlingen. Tijdens de wiskundeles viel Lies, één van de minder populaire meisjes, achterover van haar stoel. Gelukkig kwam ze niet hard terecht, maar de pijn van de hele klas die hard lachte om haar miskleun, was zichtbaar op haar gezicht.

Lies kreeg een rood hoofd en kon wel door de grond zakken. Met de blik in haar ogen smeekte ze mij om de situatie minder pijnlijk voor haar te maken.

Nu zijn er als docent een aantal opties: je kunt niets doen, je kunt een opmerking maken (“Jongens, we lachen hier dus niet om!”) of een onderwijsleergesprek starten. Dit zijn echter opmerkingen die de pijnlijke situatie van de onpopulaire Lies alleen maar erger maken. Bovendien benadruk je ongewenst gedrag en dat wilde ik niet.

Toch zag ik een kans in de situatie. Ik besloot het volgende te doen.

Ik liet Lies even naar het toilet gaan om haar gezicht te wassen. Haar vriendinnetje wilde meelopen, maar haar vroeg ik in de klas te blijven.

De klas werd weer wat rustiger toen Lies het klaslokaal had verlaten. Ik sprak Jan aan, de populairste jongen in de klas die het hardst gelachen had. Het werd meteen stil, want iedereen dacht dat hij door mij gestraft zou worden. Dat deed ik niet. Ik vroeg Jan rustig of hij naar het toilet wilde lopen om te checken hoe het met Lies ging. Een beetje ongemakkelijk vroeg waarom hij dat moest doen. “Omdat ik jou vertrouw dat jij dat goed kunt,” zei ik.

De wiskundeles ging door, en ik ging verder met het uitleggen van een som. Even later kwamen Jan en Lies de klas binnengelopen. Ik onderbrak de uitleg van de som even om naar hun gezichten te kijken. Ik zei verder niks, maar stak mijn duim in de lucht toen ik merkte dat ze allebei lachten. Jan liep uiterst ‘cool’ terug naar zijn plaats. Lies straalde!

Toen ik klaar was met de uitleg van de som liep ik langs Jan zijn tafel om hem zachtjes te complimenteren. Sinds dit voorval was de sfeer in de groep veranderd. De leerlingen hebben meer oog voor elkaar.


Tineke van de Kerkhof
Juni 2012