Te laat

Een probleem omdenken kan ontzettend lastig zijn. Niet omdat je nou per se ontzettend creatief moet zijn of je hele leven hoeft te veranderen. Maar omdat je de dingen anders moet gaan 'doen'. En dat doen staat niet op zich. Het komt altijd voort uit twee stappen die daaraan voorafgaan. Twee cruciale stappen die soms nog moeilijker zijn dan het uiteindelijke omdenken zelf.

Waarnemen

Om dingen anders te kunnen gaan doen, moeten we eerst de feiten waarnemen. De dingen zien zoals ze zijn. Zonder emoties en zonder oordeel. Er is een groot verschil tussen zien en waarnemen. Yahya mailde ons laatst een mooi voorbeeld om dit mee te illustreren.

Hij werkt als manager in een winkel en één van zijn verantwoordelijkheden is ervoor zorgen dat zijn medewerkers op tijd komen. Bij één jongen was dit echter een terugkerend probleem; iedere zaterdag kwam hij weer te laat. Yahya sprak hem er regelmatig op aan, maar niets hielp. Irritant. Hij neemt zijn werk niet serieus. Is onverantwoordelijk. Ontslaan, die gast. Maar wat nou als je op zoek gaat naar de feiten, als je gaat waarnemen? Yahya vertelt: 'Het is een medewerker die gemotiveerd is en graag een extra stap zet. Maar hij slaapt moeilijk en slaapt door meerdere alarmen heen. Vandaag was hij weer te laat. Ik merkte dat het hoogstwaarschijnlijk weer fout zou lopen en ik wil hem niet kwijt.'

Accepteren

Dan belanden we aan bij de tweede stap: accepteren. Een lastige stap omdat we het verschil moeten kunnen maken tussen de dingen die we kunnen veranderen en de dingen die we niet kunnen veranderen. Soms ook pijnlijk, omdat het betekent dat we onze verwachtingen moeten loslaten. Het lukte Yahya echter om de medewerker te accepteren zoals hij is en zijn verwachtingen los te laten. "Ik heb besloten om de situatie dit keer om te denken en we hebben vandaag een gesprek gehad. Ik heb hem aangegeven dat ik weet dat hij al van alles heeft geprobeerd en dat hij er net zo veel van baalt als wij. Ik wilde graag met hem meedenken."

Doen

Het gekke is: als je stap één en twee succesvol doorlopen hebt, is de derde stap soms heel eenvoudig. Je bent in staat geweest om alle feiten waar te nemen zonder oordeel en je hebt de situatie geaccepteerd door jouw verwachtingen aan te passen of los te laten. In het geval van Yahya kwam het doen als vanzelf: "Ik vroeg hem of het een idee is om voortaan iets later te beginnen op zaterdag. Na een zware schoolweek heeft hij gewoon net iets meer tijd nodig om uit te slapen. Dat vond hij een enorm prettig idee en daardoor kreeg hij weer nieuwe hoop dat hij zijn beloften waar kan maken. Hij mag nu elke zaterdag een uur later beginnen, wat niet erg is, aangezien we genoeg ander personeel hebben die werken op het moment dat de winkel open gaat."

Zie het maar eens

Het klinkt zo voor de hand liggend en eenvoudig maar het gebeurt zo vaak dat we het niet zien. Dat we vast zitten in onze ideeën van hoe de wereld zou-moeten-zijn en hoe anderen zich horen te gedragen. Medewerkers moeten nou eenmaal op tijd komen. Zo niet, dan zijn ze ongemotiveerd. Logische gedachten, maar wel gedachten die in dit geval het probleem in stand houden. Dus wil jij een probleem omdenken? Begin dan met het waarnemen en accepteren van de feiten en onderzoek welke verwachtingen jij los kan laten.