Ik woon in Zuid-Afrika en had onlangs mijn broer uit Nederland op bezoek. We brachten een bezoek aan Robben Island, het gevangeniseiland waar Nelson Mandela achttien jaar van zijn leven heeft doorgebracht.
De rondleiding werd verzorgd door een oud-gevangene die er zeven jaar gevangen had gezeten en gemarteld was om tot een bekentenis te komen. Allemaal geen feest uiteraard. Hij vertelde over het zware leven op het eiland destijds, en hoe de leiding probeerde verdeeldheid te zaaien om te voorkomen dat er een band tussen de gevangenen zou ontstaan. Zo hadden de zwarte, Aziatische en blanke gevangenen niet allemaal evenveel rechten en kregen ze verschillende soorten en hoeveelheden voedsel en kleding toebedeeld.
In plaats van dat ze daardoor gedemotiveerd en verdeeld raakten, gebeurde het omgekeerde. De gevangenen grepen de situatie juist aan om een stevige onderlinge band aan te gaan, aldus onze gids. Hij zei: “Hoe slechter ze ons behandelden, hoe sterker onze eenheid en ons verzet en hoe duidelijker wij een voorbeeld konden zijn voor de mensen buiten de gevangenis in hun verzet tegen de Apartheid.”
Katrien Heere
April 2012