Omgekeerd sollicitatiegesprek

Sollicitatiegesprekken hebben meestal een nogal voorspelbaar verloop. Koffie, hand schudden, de werkgever stelt wat intelligente vragen, de sollicitant beantwoordt ze zo overtuigend mogelijk, aan het eind stelt de sollicitant nog wat vragen (pensioen, arbeidsvoorwaarden, carrière perspectief), en dat was dan dat. Een redelijk werkende constructie als het gaat om het invullen van een doorsnee functie, maar minder effectief als het gaat om het vinden van een werknemer met creatieve of leidinggevende kwaliteiten.

Wat is namelijk het effect van een dergelijk sollicitatiegesprek? Je test prima in hoeverre iemand een vraag kan beantwoorden, maar nauwelijks in hoeverre iemand vragen kan stéllen. Precies dat is het principe van het omgekeerde sollicitatiegesprek.

Hoe werkt het principe? In essentie uiterst simpel. De potentiele werkgever bereid zich niet of nauwelijks voor, de sollicitant krijgt het initiatief. Niet alleen tijdens het gesprek, maar ook in de periode voorafgaand aan het gesprek. Welke opdracht heeft de sollicitant namelijk vantevoren gekregen? “Zoek voor jezelf serieus uit of deze organisatie wel past bij jou. Stel, je wordt aangenomen, zijn wij dan wel de goede plek voor jou? Aan het eind van het gesprek willen we graag van jou weten wat je oordeel over ons is.” De sollicitant mag vervolgens zelf bepalen hoe hij of zij zich voorbereidt (internet, stukken opvragen, researchen), het is immers de sollicitant die het gesprek structureert.

Wat is het voordeel van deze aanpak? De potentiele werkgever houdt tijd over om te observeren, krijgt vanaf het begin een goed inzicht in het vermogen van de sollicitant om (goeie) vragen te stellen en leiding te geven aan het gesprek. Aangezien vooral nogal wat functies precies déze kwaliteiten vereist zijn, geeft deze opzet een veel accurater inzicht in wat de sollicitant daadwerkelijk in huis heeft, dan een opzet waarbij hij of zij wordt geacht braaf vragen te beantwoorden. In feite heeft het sollicitatiegesprek op deze manier het karakter van een assessment: de kandidaat moet zelfstandig en terplekke een overtuigende prestatie neerzetten.

Met Ja-maar hebben we onlangs op deze manier een sollicitatieprocedure afgehandeld. Het was niet alleen uiterst inzichtelijk om te zien hoe verschillend de kandidaten de opdracht invulden, maar ook erg inspirerend om op een andere manier dan gebruikelijk tegenover elkaar te zitten. Solliciteren kan leuk zijn. Blijkbaar.


Berthold Gunster
4 oktober 2011