Mr. Kanamori

Een Japanse basisschoolonderwijzer bereidt zijn leerlingen voor op de Echte Wereld. Niet door de nadruk op ‘van je afbijten’ of ‘je mannetje staan’ te leggen, maar juist door luisteren, delen en verbinden. Niet door tegen problemen te vechten, maar door ze te accepteren voor wat ze zijn.

De Japanse documentaire Children Full of Life schetst een portret van de eigengereide onderwijzer Toshiro Kanamori (zie foto) en zijn klas, vergelijkbaar met onze groep 7. Kanamori geeft les op een lagere school in Kanazawa, ten noordwesten van Tokio. Hij houdt er een bijzondere visie op onderwijs op na. Hij wil dat zijn leerlingen gelukkig zijn, en dat worden ze volgens hem door naar elkaar te luisteren en voor elkaar te zorgen.

Kanamori bereidt zijn leerlingen voor op het ‘echte leven’ door ze de waarde van verbinding, wederzijds respect, vriendschap en zelfreflectie bij te brengen. Hij leert ze naar zichzelf te kijken en van daaruit de wereld tegemoet te treden.

Een van de middelen die hij gebruikt is de notebook letter. Elke dag lezen drie leerlingen een brief voor waarin ze vertellen wat hen daadwerkelijk bezighoudt. Niets hoeven ze onbesproken te laten, ook hun grootste persoonlijke problemen niet. Júíst hun grootste persoonlijke problemen niet. Kanamori moedigt de kinderen aan hun emoties te laten zien en te delen. Zo zien we in de documentaire hoe een jongetje zijn brief voorleest, over zijn oma die zojuist is overleden. Zijn verhaal maakt veel los in de klas, ook andere kinderen herinneren zich de dood van een grootouder. Eén meisje, Mifuyu, barst in hartverscheurend snikken uit. De brief van haar klasgenoot doet haar denken aan de dood van haar vader, toen ze drie was. Ze heeft er nooit in de klas over willen vertellen, zegt ze, uit angst om anders dan de rest te zijn.

In plaats van de gemoederen te sussen, laat Kanamori het verdriet er helemaal zijn. Hij geeft bewust ruimte aan het probleem en vanuit daar ontstaat een grote kracht. De leerlingen praten en huilen met elkaar, ze troosten elkaar en voelen zich verbonden. En door haar ‘anders zijn’ met iedereen te delen, voelt Mifuyu zich meer één met de klas dan ooit.

Pam van der Veen

22 december 2012

Naschrift:

Ingrid Helsloot (hetkind.org) reisde in het najaar van 2011 naar Japan en had een persoonlijke ontmoeting met Toshiro Kanamori. Lees het verslag van haar bijzondere ervaring.  

Ingrid (www.checkitin.nl) heeft samen met HetKind.org en het Nivoz (Nederlands Instituut voor Onderwijs- en Opvoedingszaken) de professor uitgenodigd om naar Nederland te komen. In september 2012 bezoekt hij ons land, o.a. voor een lezing. Belangstelling? Meer info vind je hier. 

Met dank aan Esther de Graaf voor de tip.

Zie hieronder een fragment van de ontroerende documentaire die over meester Kanamori gemaakt is.