Laatste kans

Een jaar of tien jaar geleden begeleidde ik een docent aan de Universiteit Utrecht in de manier waarop hij college gaf. Daar was een directe aanleiding voor. Studenten die zijn lessen volgden haalden namelijk gemiddeld ernstig lage cijfers. In zijn beginjaren scoorde de docent nog wel redelijk goed, maar in de loop van de jaren waren de resultaten steeds verder teruggelopen: uiteindelijk behaalde meer dan de helft van de studenten bij zijn tentamens een onvoldoende. Om die reden investeerde de faculteit erin om hem door mij te laten begeleiden, daarbij fijntjes aangevend dat dit ‘zijn laatste kans’ was.

Op grond van de informatie die ik had gekregen, verwachtte ik een docent te zien die warrig, mompelend en onhandig les zou geven. Het tegendeel bleek echter het geval te zijn. Zijn colleges waren kraakhelder. Uiterst complexe stof wist hij stap voor stap zeer duidelijk uit te leggen. Zijn studenten leken alles te begrijpen. Ik begreep er niets van. Wat was hier aan de hand? Waarom haalden zijn studenten dan zulke lage cijfers?! Met een hoofd vol vragen ging ik naar huis.

In een volgende bespreking met de docent opperde ik de volgende gedachte. Zou het zo kunnen zijn dat de studenten, juist omdàt zijn colleges zo helder waren, onderschatten hoe moeilijk de stof eigenlijk was? En zou het zo kunnen zijn dat ze daarom er thuis minder hard aan werkten dan aan andere vakken? En zou het dus zo kunnen zijn dat zijn pogingen om in de loop der jaren steeds beter uit te leggen juist een averechts effect hadden?

De docent stond open voor deze mogelijkheid en dus spraken we af dat hij vanaf dat moment in een nét iets te hoog tempo door de stof zou gaan, niet alles uit zou leggen (‘de rest moeten jullie thuis maar bestuderen, neem er wel de tijd voor, het is nogal complexe materie’) en vooral de indruk zou moeten wekken dat niet hij, maar de studenten aan het werk moesten. Zo gezegd, zo gedaan. Wat was het gevolg van deze andere aanpak? Aan het eind van dat semester scoorden zijn studenten gemiddeld bijna een acht. Het hoogste van álle colleges. De docent had zijn ‘laatste kans’ meer dan genomen. Hoe? Door ‘slechter’ uit te leggen.


Berthold Gunster
januari 2010