Een mooi voorbeeld van ‘tegendraads effect’ is het verhaal van de Israëlische crèches. Men wilde ouders, die hun kinderen later ophaalden dan de afgesproken tijd van 3 uur ’s middags, sanctioneren. Hoe? Door elk kwartier dat ze later kwamen in rekening te brengen. Met deze financiële sanctie zouden ze het niet meer in hun hoofd halen hun kinderen niet op tijd te halen. Dacht men.
Wat was namelijk het gevolg van de maatregel? Precies het tegenovergestelde! Ouders zagen de ‘boete’ als een legitieme prijs voor extra opvang. Massaal kochten ze deze extra ‘service’ dan ook zonder verder schaamtegevoel in. Ze hadden nu toch netjes betaald als ze te laat kwamen?!
Elmer Sterken (econometrist, RU Groningen)