Ik moet en zal een roman schrijven

Verlangen of angst

Tja.
Hoe dit om te denken…

Laat ik beginnen te constateren dat er een cruciaal verschil is of je wordt aangetrokken door de wens een boek schrijven (als een droom) of dat je wordt gepusht door de angst een boek niet geschreven te geven (als een nachtmerrie).

Bij deze briefschrijver is niet verlangen aan het werk is. Maar angst.

Laten we die angst daarom eens wat nader onderzoeken.
Laat ik het wat dat betreft over zingeving hebben.

Nogal wat mensen geven zichzelf de opdracht geven dat hun leven zin moet hebben. Betekenis. Nut.

Ze vinden dat ze een mooie carrière moeten hebben.
Of hun talenten zoveel mogelijk moeten benutten.
Hun studie succesvol afronden.
Of alles uit het leven halen.
Of, in dit geval, een boek schrijven.

Nou is er niks mis met een droom of levensdoel.
De Japanners hebben er zelfs het begrip Ikigai voor, wat zoiets betekenen als “reden van bestaan”.

En wat mij betreft: als je je “Ikigai’ gevonden hebt, als je weet wat je wilt, dan is dat prima.

De vraag is alleen of het kwestie is van willen of moeten.

Nogal wat mensen, zo is mijn ervaring, gaan er van uit dat hun leven zinloos is, zonder betekenis, tenzij zij er betekenis aan geven.

Wat is de essentie van dit wereldbeeld?
Dat het leven in de kern zinloos is.

Het leven heeft geen zin van zichzelf.
Je moet het zin geven.

Dat is geen vrijheid.
Dat is dwang.

Tja. Wat nu?
Hoe kun je jezelf bevrijden van die beklemmende levensopdracht?
Daarvoor het volgende gedachte experiment.

Stel, er bestond een God.
En die sprak jou op een dag toe.

“We hebben vanuit de hemel eens naar beneden gekeken, je hebt het prima gedaan. Je hebt je leven zin gegeven, je missie is volbracht. Er is alleen één probleem. Je hebt het veel sneller gedaan dan gepland. Daarom bedachten we zo: wat als je nou nog eens een tijdje op deze aarde rond zou blijven lopen? Maar… bedenk dan wel, wat je vanaf nu doet, het heeft niets meer met zingeving te maken. Alles wat je vanaf nu doet heeft te maken met wat jij zelf wilt.”

Stel, je kreeg die vraag, wat zou je dan doen?

Zou je dan alsnog een boek schrijven?
Omdat je het tof, fijn, leuk of spannend zou vinden?
Zo ja, ga het dan doen!

Zou je het niet doen, omdat je er dan geen zin meer in zou hebben Schrijf het boek dan niet!

Als het goed is schrijf je een boek, omdat je een boek wilt schrijven.
Verder niet.

Als het goed is leef je ook om te leven.
Niet om niet dood te gaan.

Zo simpel is het.
Het is alleen de kunst het zo simpel te houden.

En da’s nog een hele kunst.
Maar daarover misschien een andere keer meer.

Berthold Gunster