Het tienminutengesprek

Voor vele leerkrachten, ouders én leerlingen een bekend fenomeen: het tienminutengesprek. Ik kan me nog herinneren hoe ik met tegenzin 's avonds met mijn ouders naar het lokaal van mijn mentor sjokte en daar tien minuten moest luisteren naar hoe er over mijn schoolprestaties gepraat werd. Ene oor in, andere oor uit. Dat moet toch anders kunnen, dacht docent Christiaan van Os. Hij pakt het daarom al een tijdje anders aan en weet op die manier de gesprekken ook waardevol te maken voor de leerlingen.

Lijdend voorwerp

Want wat er vaak mis gaat in die gesprekken, is dat ouders en leerkrachten over de leerling praten in plaats van met de leerling. Christiaan noemt het in zijn artikel een wedstrijdje 'zoveel mogelijk verwijten maken in tien minuten' met docent en ouders als deelnemers en de leerling als lijdend voorwerp. Totaal niet effectief. Ik kan me nog herinneren dat ik me alleen maar een enorme sukkel voelde en na zo'n gesprek geen idee had wat ik nou anders kon doen.

Het is mijn stelligste overtuiging dat, wanneer je wilt dat een leerling verantwoordelijkheid neemt voor zijn gedrag en waar nodig gedrag gaat aanpassen, je de leerling als volwaardig gesprekspartner moet gaan behandelen. - Christiaan van Os

Experiment

Dus besloot Christiaan te gaan experimenten met een andere vorm van het tienminutengesprek. Hij gaf zijn leerlingen een briefje mee met daarin een duidelijke opdracht: bereid dit gesprek voor want jij bent straks de gespreksleider. Daarmee legt hij de verantwoordelijk voor de inhoud en de uitkomst van het gesprek volledig bij zijn leerlingen. Best spannend. Maar wat ons betreft een actie die helemaal binnen het gedachtengoed van het omdenken past: geef kinderen autonomie, zorg ervoor dat ze zich competent voelen en erken wie ze zijn.

Effect

Het effect van deze andere aanpak was zeer positief. Iedere leerling had het gesprek voorbereid en de gesprekken verliepen voor zowel de leerlingen als de ouders veel beter. Christiaan vertelt bijvoorbeeld over Lisette, die in het gesprek eerlijk durft aan te geven dat ze niet gemotiveerd is om veel te leren omdat ze zonder leren net voldoendes haalt. Maar dat ze zich wel zorgen maakt over haar eindexamen. Samen bespreken ze vervolgens concrete oplossingen om Lisette hiermee te helpen. Ook een collega van Christiaan deed het op deze manier en kreeg een leerling tegenover zich die naar zijn ouders uitsprak dat hij geen controle maar juist vertrouwen nodig heeft. Niet iedere dag controleren of het huiswerk gemaakt is, want daar raakt hij gestrest van en dat werkt voor hem juist averechts. Christiaan vertelt dat er in ieder gesprek lucht en ruimte ontstond en het voor de leerling daardoor mogelijk was om open en zonder oordeel met de eigen ouders en de docent in gesprek te gaan.

Probeer het ook eens

Bij deze dus een oproep aan alle leerkrachten in het voortgezet onderwijs die zelf ook ervaren dat de tienminutengesprekken niet zo waardevol zijn voor hun leerlingen. Geef jouw leerlingen eens de regie. Zie ze als volwaardige gesprekspartners en geef ze het vertrouwen dat ze prima kunnen reflecteren op hun eigen leerproces. Ik denk dat ze je versteld zullen doen staan.

Lees op Onderwijslessen.nl het volledige artikel van Christiaan over zijn aanpak van het tienminutengesprek.