Gelukkige mensen
We vinden het heel normaal. Als je een probleem hebt, dan kijk je naar wat er mis is. Je bestudeert je probleem grondig en probeert te achterhalen hoe je het op kunt lossen. Wat wil je niet? Hoe zorg je dat het ongewenste verdwijnt? Hoe haal je het weg? Aan het einde van haar promotieonderzoek in 2003, realiseerde biologisch psycholoog Meike Bartels zich hoe eenzijdig deze benadering eigenlijk is. Dus draaide ze het om.
Kinderen zonder problemen
Het inzicht kwam toen Meike Bartels voor haar proefschrift kinderen met gedragsproblemen observeerde. Ze beschreef in haar onderzoek de kinderen met angsten en depressies en degene die agressief gedrag vertoonden. Maar dat waren maar een kwart van de kinderen. Ongeveer 75 procent van de kinderen die ze gezien had, waren kinderen zonder problemen. Daarmee ging het goed. Ze realiseerde zich hoe vreemd het eigenlijk is dat we zo weinig aandacht besteden aan mensen met wie het goed gaat.
Wat wil je wèl?
Volgens Bartels is het een hardnekkig en wijdverbreid fenomeen. Op allerlei gebieden focussen wetenschappers zich op problemen. Maar we kunnen juist heel veel leren van de mensen zonder problemen, degene bij wie alles goed gaat. Bartels geeft een paar rake voorbeelden. We onderzoeken waarom mensen depressief worden, maar niet waarom de meeste mensen niet depressief worden. Er zijn heel veel onderzoeken naar waarom jongeren beginnen met roken, maar niemand vraagt jongeren die niet roken waarom ze daar niet mee begonnen zijn. En wat te denken van ziekteverzuim? Je zou juist de mensen die zich nooit ziek melden eens moeten onderzoeken.
Geluksgenen
Ze heeft het principe van kijken naar wat er goed gaat en wat je daarvan kan leren zelf toegepast in haar onderzoek naar het DNA van geluk. Inmiddels heeft Bartels bevestigd dat 35% van de verschillen in geluksgevoel tussen mensen veroorzaakt wordt door genetische verschillen. Een consequentie van deze onderzoeksresultaten zou kunnen zijn dat gelukssimulatie uiteindelijk effectiever blijkt dan depressie-preventie. Er wordt al tientallen jaren enorm veel onderzoek gedaan naar betere behandelingen voor depressie. Helaas met wisselend succes. Het is tijd om gelukkige mensen te bestuderen om te zien wat we van hen kunnen leren.