Cradle to cradle

Afval is een probleem. Zou je denken. Hoe meer, des te erger. Zou je denken. Een fascinerend voorbeeld van omdenken op milieugebied is het gedachtegoed van Michael Braungart en William McDonough. In hun visie wordt afval nieuwe grondstof. Hoe? Door alle afval of op een veilige manier terug te geven aan de natuur (de biologische kringloop) of voor 100% te recycelen (de technologische kringloop).

Het huidige milieu­denken kun je typeren als typisch ja-maar-denken: de schade beperken en problemen verminderen. De woorden die horen bij die manier van denken zijn ‘beperken’ en ‘matigen’. Maar zelfs als het ons lukt te minderen en matigen, betogen Braungart en McDonough, produceren we nog steeds afval waar de natuur niets mee kan. Het is een cradle-to-grave-manier (van wieg tot graf) van produceren. De aarde wordt nog steeds vervuild, al­leen ligt het tempo wat lager. Braungart en McDonough pleiten dan ook voor een cradle-to-cradle-manier van produceren: laten we zor­gen dat alles wat we maken door de natuur kan worden afge­broken of door de mens kan worden hergebruikt. De crux zit hem in het woord ‘volledig’: dat betekent dat elk onderdeeltje dat we produceren wordt teruggegeven aan technische of bio­logische kringlopen. Als dat lukt is er dus geen afval meer. Alle reststoffen zijn dan brandstof voor een nieuwe cyclus.

Op grond van hun filosofie betogen Braungart en McDonough dan ook provocerend: ‘We moe­ten niet minder consumeren, maar méér.’ Voordat we technisch zover zijn is nog een hele weg te gaan. Maar het begint bij de gedachte dat alles wat we produceren terug kan worden gege­ven aan de natuur. ‘Wat is overbevolking?’ vragen zij zich af. ‘Als je het gewicht van alle mieren die op aarde rondlopen bij elkaar optelt kom je tot vier keer het gewicht van alle mensen. En mie­ren vervuilen toch ook niet?!’ Hoezo afval? Brandstof!


Berthold Gunster
Huh?! De techniek van het omdenken