Buiten spelen

Lekker buiten spelen is voor veel kinderen het mooiste wat er is. Gewoon een beetje ballen op straat of ravotten in een speeltuin in de buurt. Een speeltuin, die natuurlijk kindvriendelijk en veilig is ingericht, met ronde hoeken, geen gevaarlijke scherpe uitsteeksels en rubberen tegels om de tere kinderknietjes te beschermen.

Dat is helemaal niet zo verstandig, betoogt een stel Noorse psychologen. Zij zeggen: buiten spelen, prima, maar zorg nou juist voor een wat gevaarlijke omgeving. Snelheid, hoogtes, gevaar, dat is juist goed! Hun opvattingen vinden meer en meer gehoor bij experts op dit gebied wereldwijd.

In een artikel dat ze publiceerden in Evolutionary Biology verkennen Leif Kennair en Ellen Sandseter de functies van ‘gevaarlijk spelen’ vanuit een evolutionair perspectief. Met gevaarlijk spelen bedoelen ze dan “opwindend en met een zeker risico op fysiek letsel”. Als ouders of verzorgers te beschermend zijn als het gaat om hun kroost, zo stellen ze, kan dat juist bepaalde angststoornissen opwekken. Want:

“ (..) Als het kind niet adequaat wordt gestimuleerd door tijdens het spelen met een zekere vorm van gevaar en risico in aanraking te komen, wordt een bepaalde mate van angst voor gevaarlijke situaties in stand gehouden (…) en kan juist daardoor een angststoornis worden ontwikkeld”.

Kortom: enige blootstelling aan risico’s wapent het kind, zou je kunnen zeggen, tegen ergere angsten. Buiten spelen zou uitdagend en avontuurlijk moeten zijn. Kinderen zouden vaak dingen moeten uitproberen die ze nog niet eerder hebben gedaan. Daardoor leren ze balanceren tussen enerzijds het gevoel dat ze de situatie niet onder controle hebben en aan de andere kant het gevoel, dat ze hun angsten kunnen overwinnen. Ze oefenen daarmee in feite in het omgaan met gevaarlijke situaties, zodat ze straks in het échte leven die kennis en ervaring kunnen gebruiken.

Paradoxaal genoeg zorgt de angst van ouders dat onze kinderen iets overkomt tijdens het spelen er juist voor dat ze minder gewapend zijn als ze straks écht iets overkomt. Kinderen worden door die overbescherming juist extra angstig. Een vorm van vastdenken, dus. In onze poging het probleem op te lossen, maken we het alleen maar erger.

Natuurlijk zullen de meeste ouders hun kinderen liever een ritje naar de Eerste Hulppost besparen, maar de statistieken van ongelukken op speelplaatsen in diverse landen wijzen uit, dat de meeste verwondingen die kinderen oplopen in de categorie ‘normaal’ vallen en vrijwel nooit zorgen voor blijvende schade.

De vraag is natuurlijk of ontwerpers van kinderspeelplaatsen deze theorie ter harte zullen nemen. Zal een middagje buiten spelen voortaan zo spannend worden, dat ouders zich voortdurend zorgen gaan maken of hun kinderen wel heelhuids thuis komen? Het Amerikaanse bedrijf Landscape Structures maakt al ontwerpen die kinderen meer uitdaging bieden, zoals touw- en nettenconstructies om in te klauteren en klimmuren die zich als een soort achtbaan door het park slingeren. En het lijkt erop dat steeds meer nieuwe speelplaatsen op zo’n avontuurlijke manier worden ingericht.

De vraag blijft natuurlijk wat nou precies ‘gevaarlijk spel’ is. Volgens de Noorse onderzoekers gaat het om ‘grote hoogtes, hoge snelheden, vechtpartijtjes, gevaarlijke elementen en het risico te verdwalen’. Dat belooft wat. Ouders van nu, houdt uw hart vast!

Bron: Treehugger.com

Met dank aan Wimmo van Geldrop voor de tip!